Advies uit de ruimte

Het was gewoon een dinsdag in 2023.

De man zat aan een kale tafel. Het licht van een nog nauwelijks doorgezette lente viel schuin door de ramen naar binnen.

“Het is eigenlijk vrij overzichtelijk. We hebben een compact advies geschreven. Paar weekjes werk”. “Dus je dacht in een paar weken wel even een hele planeet door te lichten?”, zei ik. “Tja, dat is wat we doen”, zei de man. “Interplanetair advies. We doen grote planeten, triljoenen levensvormen, grote problemen. Meestal komen we er wel uit. Dit is een klein klusje tussendoor. Zeven miljard mensen, wel wat uitdagingen, maar de oplossingen zijn overzichtelijk.”

Ik keek langs de man naar buiten. De koeien op de dijk zagen er nog even real-life sukkelig uit als daarvoor. “Laat maar komen dan”, zei ik.

“Goed”, zei de man. “ Het kost 10 tot 20 jaar. Dan is het lek wel boven”. “Welk lek?”, vroeg ik. “Armoede, onrechtvaardigheid, klimaat, bomenkap, gebrek aan water, the usual. Maar het goede is dat alles aanwezig is voor de oplossing”. “Hoe bedoel je?”. “De mens heeft op deze planeet een goede productiviteit gehaald. Er is voldoende geld. Voldoende water. Gewoon even wat beter herverdelen, de technologie goed doorzetten, de boel duurzaam maken, schoonmaken, natuur herstellen. Jullie weten al hoe, wat meer geld brengen naar armoede, duurzame energie snel compleet maken. Er lopen overal beesten rond die de planeet kaalvreten. Niet meer doen, kweekvlees, zeeteelt, land herstellen, bomen terugzetten. Grondstoffen niet opmaken maar hergebruiken. Met een klein deel van de beschikbare bronnen kun je dit binnen twintig jaar helemaal op orde hebben” , zei de man.

“Dat is prettig om te horen”, zei ik. “Maar, zie je dan helemaal geen uitdagingen?”. “Jawel, zei de man”. “Jullie bewegen te langzaam”. “Hoezo?”. “De dingen veranderen steeds sneller, maar jullie blijven een beetje hangen in de status quo”. “Tja”, zei ik, “zo is de mens”. “Waarom vragen jullie je leiders niet om wat sneller in actie te komen?”. Ik dacht even na. “We zijn zelf ook niet zo van de actie”. “Hoezo?”. “De meeste mensen stemmen op conservatieve partijen. Die willen vooral houden wat er is”. “Maar jullie zien toch wel dat alles snel verandert en dat er veel dingen gefikst moeten worden?”. “Ergens zien we dat wel, denk ik. Maar we denken vaak op wat kleinere schaal. Over belastingen, over files, over Zwarte Piet.” “Zwarte wat?” “Laat maar”, zei ik. “Dus dat weerhoudt jullie om over grotere oplossingen na te denken?”. “Ja, dat is wat er gebeurt. Daarnaast zijn we niet echt wereldniveau georganiseerd. Wereldpolitiek is niet erg populair”. “Maar dat is toch juist het belangrijkste voor iedereen?”. “Ja, maar we hebben dan het gevoel dat we er onvoldoende invloed op hebben”. “Zijn er dan geen leiders die invloed hebben op het wereldbeleid?” “Ja, ik kan er wel een of twee bedenken”. “Nou dan”. “Ja, maar die ene is een liegende politicus die de wereld terug naar de vorige fase wil brengen”. “Dat is wat wij het kwaad noemen”, zei de man. “Met onzuivere motieven de veranderingen dwarsbomen is crimineel gedrag in de context van een snel ontwikkelende planeet die goed gemanaged moet worden. Op de meeste plekken in de melkweg worden deze types hard aangepakt. Doen jullie dat niet?”. Ik zuchtte. “Dat is heel lastig.” “Er zijn altijd ook veel mensen die dit soort leiders steunen.” “Dat is eigenaardig”, zei de man. “Deze mensen voelen dat ze niet goed vertegenwoordigd worden door het systeem. Ze zijn gewoon boos. Ze stemmen op een even boze leider. Dat zie in de meeste landen”, zei ik.

 “Maar zijn er dan helemaal geen visionaire leiders?”, zei de man. “Nauwelijks, in ons land vindt de premier visie niet eens iets toevoegen”. “Maar hoe gaat hij dan tot een gedegen transformatieplan komen?”, vroeg de man. “Dat gaat ie dus niet”, zei ik. “Hij vertegenwoordigt een conservatieve partij die denkt dat je de boel beter aan de markt over kan laten”, zei ik. “Hmm”, zei de man. “Misschien is het toch lastiger dan ik dacht. Zijn er dan helemaal geen lichtpunten? “Er zijn wel progressieve visionaire leiders geweest. Ghandi, Mandela, Obama misschien. Maar die zijn al lang weer vervangen door behoudende mensen. En er zijn enkele bedrijven die krachtige leiders hebben die een hoger doel na streven en een stevige visie hebben”, zei ik. “Elon Musk is zo’n leider bijvoorbeeld, of Paul Polman”. “Waarom kunnen zij het wel?”, vroeg de man. “Bedrijven zijn geen democratieën”, zei ik. “Burgers zouden niet in meerderheid op dit soort mensen stemmen. De massa is daar te behoudend voor.” “Dat moeten we dan maar doorbreken”, zei de man. “Anders gaat de planeet ten onder, er is wel enige urgentie”.

“Hoe zou je dat willen doen?”, vroeg ik. “Dat regelen we wel even met ons team”, zei de man. “Kwestie van het potentieel effectief openen. Jullie hebben een gigapotentieel voor het grijpen. Als mensen dit eenmaal voor zich zien dan gaat het wel goed. Maar ik krijg net een dringend bericht dat ik weg moet. Meteorietinslag op een grote planeet. 10 biljoen levens worden direct bedreigd. Vraagt acuut interim management.”

 “Maar kunnen we ondertussen al wat gaan schakelen hier”, vroeg ik. “Zeker, kunnen jullie dat”, zei de man”. “Begin alvast met je eigen transitie. Beleg je geld alleen in projecten die de wereld helpen. Eet minder vlees, koop die elektrische auto zodra je ‘m kunt betalen, neem een duurzame energieleverancier, help anderen waar je kunt. Ga bij een bedrijf werken dat een hoger doel heeft. Doe gewoon wat nodig is. En stem op een progressieve partij die het tempo van de wereld wil matchen. Met een goede visie op transformatie. Het gaat niet om links of om rechts. Stem niet behoudend en stem niet op het kwaad. “Ok”, zei ik, “dat is te doen.” “En er is nog iets”, zei de man. “En dat is?”, vroeg ik. “Maak een verslag van ons gesprek en vraag iedereen om dit te delen. Als vele mensen hier al mee bezig zijn dan hebben we straks een veel makkelijkere job om de boel gefikst te krijgen. “Hmm”, zei ik. “Ik kan wel een poging wagen”. “Hoeveel mensen had je willen bereiken?”. “De eerste miljard ofzo”, zei de man. “Dat zou wel al schelen”.

En weg was hij. Zomaar verdwenen uit de kamer. Ik verwachtte nog iets van een rookpluim te zien, of een vuurbal in de lucht. Maar zo gaat het blijkbaar niet meer. Bij het interplanetaire advies van vandaag.